یكشنبه‌ها استودیو هشت میزبان بازیگران «صبح جمعه با شما»ست تیر خلاص به غم‌وغصه
«صبح جمعه با شما» هنرمندان زیادی را به خود دیده كه از مهم‌ترین دلایل ماندگاری و جذابیت برنامه‌اند.
دهه 60 یك برنامه رادیویی برای ساعت‌ها خنده را به لب مردم می‌آورد و در روزهای جنگ و موشك‌باران آن‌ها را از حال‌وهوای غم‌وغصه بیرون می‌آورد. هر جمعه ساعت 9 صبح «صبح جمعه با شما» به‌همت احمد شیشه‌گران، سعید توكل و صادق عبداللهی در رادیو ایران شنوندگانش را می‌خنداند و مشتاقان بی‌شماری پیدا كرده بود. این برنامه كه در چهار دهه اخیر با نام‌های مختلف، ازجمله «قندونمك»، «جمعه ایرانی» و «رادیو جمعه» روی آنتن رفته، طی ده سال گذشته به‌این‌سو، با تلاش ساجد قدوسیان، تهیه‌كننده، سردبیر و كارگردان این برنامه، همچنان یكی از پرمخاطب‌ترین برنامه‌های رادیو است. «صبح جمعه با شما» هنرمندان زیادی را به خود دیده، از هنرمندان بزرگی چون زنده‌یادان منوچهر نوذری، رضا عبدی، كنعان كیانی، فرهنگ مهرپرور، مهین بزرگی، حسین عرفانی، مهین دیهیم و اصغر افضلی تا دیگرانی چون اصغر سمسارزاده، عباس محبی، بیوك میرزایی و داود منفرد كه از مهم‌ترین دلایل ماندگاری و جذابیت برنامه‌اند.
اعتبار نقش‌های شناسنامه‌دار
ساجد قدوسیان كه پیش از این در رادیو البرز بوده و از سال 1393 به‌دعوت بهنام احمدپور، مدیر وقت رادیو ایران، تولید «صبح جمعه با شما» را بر عهده گرفته است، می‌گوید: از سرگرفتن برنامه‌ای پرمخاطب كه حدود سه سال روی آنتن نبوده، دشوار بود؛ چراكه باید ضمن حفظ شأن و ارزش برنامه كه ماحصل تلاش پیشكسوتان رادیو است، مطابق با نیاز مخاطب امروز كه نگاهش به طنز متفاوت شده، برنامه تولید كنیم. من مانند هر مخاطب پروپاقرص این برنامه، تلاش كردم برنامه را در جایگاه قبلی‌اش حفظ كنم.
وی می‌افزاید: تلاش كردیم شخصیت‌های قبلی مانند «جانعلی» و «شنگول» را حفظ كنیم و شخصیت‌های جدیدی چون «منصور كله‌پز»، «ماشاالله خان»، «آقای منقاشیان»، «گلی» و... را به برنامه بیاوریم.
قدوسیان درخصوص ماندگاری این شخصیت‌ها بیان می‌كند: آن‌ها بر اساس قابلیت بازیگران به نویسندگان سفارش داده می‌شوند، به‌مرور شكل می‌گیرند و شناسنامه‌دار می‌شوند و همین دلیل ماندگاری‌شان است.
تهیه‌كننده «صبح جمعه با شما» با تأكید بر پرهیز از شخصیت‌های كاریكاتوری، می‌گوید: طنز رادیویی با طنزی كه در فضای مجازی می‌بینید و حتی طنز تلویزیونی متفاوت است. «صبح جمعه با شما» حتی شبیه هیچ‌كدام از برنامه‌های طنز رادیویی نیست؛ چون تعریف و مدلی منحصربه‌فرد دارد، از نویسندگی برنامه كه میراث‌دار فردی چون صادق عبداللهی است تا بازیگری در آن، كه نیاز به تیپ‌سازی و حل شدن در شخصیت‌هایی دارد كه خلق می‌شوند.
وی ادامه می‌دهد: قرار نیست با شكلك درآوردن و تغییر صدا مخاطب را بخندانیم. حتی تغییر لحن‌ها هم واقعی است. بیوك میرزایی وقتی «منصور كله‌پز» را می‌گوید، صدایش را تغییر نمی‌دهد. به‌قدری این نقش هویت و شناسنامه دارد كه مخاطب واقعاً این تیپ را در ذهنش تصور می‌كند و قبولش دارد.
تهیه‌كننده «صبح جمعه با شما» از تدارك این برنامه برای نوروز هم می‌گوید: نوروز امسال تفاوت جدی با سال‌های گذشته دارد. ما پس از شب‌های قدر، تا پایان عید روی آنتنیم و البته هم‌زمانی عید و ماه مبارك رمضان تولیداتمان را خاص كرده است. ما نیز تغییرات جدی در برنامه، به‌ویژه در حوزه محتوا داده‌ایم.
قدوسیان با اشاره به دلیل ماندگاری این برنامه عنوان می‌كند: حضور هنرمندانی كه سرمایه‌های معنوی این برنامه‌اند، مخاطب آن‌ها را می‌شناسد و با آن‌ها خاطره دارد، وزنه مهمی در برنامه است.
وی در پایان می‌گوید: قرار همیشگی ما هر یكشنبه، استودیو هشت در ساختمان شهدای رادیو است كه با همراهی و صبوری صدابردار برنامه، مجید آیینه و با متن‌هایی كه گروه نویسندگان: جمشید مقدم، حمید پارسا، مصطفی خدایگان، بهاره نام‌آور، الهام حاجی‌نژاد، سمیه نازنینی و سارا آقامحمدی نوشته‌اند، برنامه را ضبط می‌كنیم.
از هر موجودی می‌توانم تیپ بسازم
عباس محبی، بازیگر پیش‌كسوت كه شخصیت‌های ثابتی مثل «دایی جان فخار»، «آقا ماشاءالله» و «جانعلی» را بازی می‌كند، می‌گوید: سال‌های بسیاری است كه با این برنامه همكاری می‌كنم. هر بار كه گروه عوض شده، من در برنامه مانده‌ام و خوشحالم كه با حضور آقای قدوسیان، این برنامه همچنان روی آنتن است.
وی می‌افزاید: باید شخصیت‌ها و شوخی‌ها در متن، نسل امروز را با برنامه همراه كند. ازاین‌رو، نویسنده‌ها تلاش می‌كنند موضوعات روز را با هوشمندی و دقت و نوآوری بنویسند و به همین دلیل، «جانعلی» هم به‌روز شده و با دنیای فناوری همراه شده است.
این بازیگر ادامه می‌دهد: بازیگر واقعی باید به‌دنبال تیپ‌سازی برود. من ذاتاً این‌گونه‌‌ام و می‌توانم از هر موجودی الهام بگیرم و برایش تیپ بسازم.
محبی تأكید می‌كند: مخاطب امروز خیلی زیرك و آگاه است و دوست دارد این برنامه به موضوعات اجتماعی و اقتصادی اشاره كند و حرف دلش را با طنز بگوید.
دلم برای اجرای زنده تنگ شده
اصغر سمسارزاده، پیش‌كسوت بازیگری می‌گوید 42 سال است كه در رادیو ایران كار می‌كند و خوشحال است كه طبق آماری كه وجود دارد، «صبح جمعه با شما» پرشنونده‌ترین برنامه رادیو به شمار می‌رود.
وی كه ایفای نقش ثابت شخصیت «آقای منقاشیان» را به عهده دارد، عنوان می‌كند: یك زمانی این برنامه با حضور تماشاگران و زنده روی آنتن می‌رفت و چه هیاهو و شوقی به پا می‌كرد. زمانی كه مردم حضور دارند و بازیگر آن‌ها را می‌بیند، سطح كمدی كار، خودبه‌خود جهشی 100درصدی پیدا می‌كند و بازی و نوشته‌ها به دل مخاطب می‌نشیند. ازاین‌رو، امیدوارم بازهم با این برنامه به‌صورت زنده در خدمت تماشاگران باشیم. حتی می‌شود هفته‌ای یك روز، شرایط ضبط در یكی از میدان‌های شهر را برای «صبح جمعه با شما» فراهم كرد كه در این صورت چقدر می‌توانیم مردم را بخندانیم و لبخند در میان مردم رواج پیدا می‌كند.
شنگول رادیو و دایی چپول تلویزیونم
داوود منفرد را با شخصیت «شنگول» و «دایی چپول» برنامه «رنگین‌كمان» می‌شناسیم. او كه از برنامه «قندونمك» به این گروه پیوسته، می‌گوید: ما اینجا با كوله‌باری خاطره از بزرگان طنز رادیو كار می‌كنیم و به‌شخصه خوشحالم كه با وجود ساجد قدوسیان، این برنامه هنوز روی آنتن است.
وی می‌افزاید: زمانی ما در حضور تماشاگر كار می‌كردیم، مردم از شهرستان‌های مختلف برای ضبط زنده برنامه می‌آمدند و جا نبود بنشینند و ما همیشه شرمنده‌شان می‌شدیم.
منفرد كه نوروز امسال با دو برنامه عروسكی «لاكی» و «یابی» در كنار بچه‌هاست، عنوان می‌كند: «صبح جمعه با شما» به‌نوعی برای شنونده‌ها خاطره‌انگیز است. هنرمندان و دوستانی كه اینجا هستند، خودشان محدودیت‌ها را می‌شناسند. نویسندگان برنامه همان قدیمی‌ها هستند و افرادی هم به آن‌ها اضافه شده‌اند؛ اما اگر به آن‌ها برای راحت نوشتن دلگرمی‌بدهیم، كیفیت برنامه بهتر می‌شود.
گاهی پیازداغ «ننه كتی» را زیاد می‌كنم
فرانك رفیعی طاری كه از سال 1370 كارش را با دوبله شروع كرده، در «صبح جمعه با شما»، شخصیت‌هایی مثل «ننه كتی» و «تربچه» را بازی می‌كند. او كه از برنامه «قندونمك» به این گروه پیوسته، می‌گوید: كار طنز سخت است و فقط عشق به رادیو و مردم ما را اینجا گرد هم آورده است. وی می‌افزاید: ما هم مثل همین مردمیم و مشكلات و سختی‌ها را درك می‌كنیم و با زبان طنز از دغدغه‌های مردم می‌گوییم؛ چون دلمان می‌خواهد با این برنامه لبخند به لبشان بیاید. گوینده و مجری رادیو درباره نقش‌هایش در این برنامه عنوان می‌كند: خیلی وقت‌ها برای متن‌هایی كه نویسندگان برای «ننه كتی» می‌نویسند، نعناداغ و پیازداغش را زیاد می‌كنم و كمی ادویه اضافه می‌كنم تا جذاب‌تر شود و نقش دربیاید. این كاری است كه همه ما می‌كنیم و برای همین است كه مخاطب از این تیپ خسته نمی‌شود.
از پیشكسوتان می‌آموزم
محمدرضا لبیب، دوبلور و بازیگر تئاتر، كارش را از رادیو خراسان شروع كرده و 10 سالی است كه با رادیو ایران و این برنامه همكاری می‌كند. وی می‌گوید: هر لحظه این برنامه برایم خاطره است؛ چون در كنار پیشكسوتان بازیگری‌ام و واقعاً در این سال‌ها از دانش و معرفتشان آموختم.
گوینده رادیو با اشاره به مخاطبان از این برنامه عنوان می‌كند: ازطریق پیامك، میزان استقبال مخاطب را متوجه می‌شویم كه خیلی خوب است؛ اما اگر دست نویسندگان در نگارش بازتر باشد و خیلی دچار محدودیت نباشد، مخاطب هم راضی‌تر است.
لهجه ملایری و لری را یاد گرفتم
زهره كدخدازاده كه نقش‌های «مامان پری»، «قدم‌خیر» (زن جانعلی) و «هما فالگیر» را در این برنامه بازی می‌كند، از سال 1385 به‌عنوان گوینده و بازیگر وارد رادیو شده است.
او كه در نمایش كودك و تئاتر عروسكی هم فعال است، درباره این برنامه می‌گوید: طنز «صبح جمعه با شما» با همه برنامه‌ها فرق دارد؛ چون مسائل اجتماعی و اقتصادی‌ای را كه مردم با آن سروكار دارند، با چاشنی طنز بیان می‌كند و همه ما در این برنامه نقش‌هایمان را با عشق و علاقه می‌گوییم و هر یكشنبه با انرژی اینجاییم.
این بازیگر رادیو عنوان می‌كند: تمام این نقش‌ها روی كاغذ حسی ندارند؛ اما ما با لهجه و لحنمان به آن‌ها جان می‌دهیم. برای این نقش‌ها لهجه ملایری و لری را یاد گرفتم تا این تیپ‌ها با هم فرق داشته باشد و مخاطب با آن‌ها همراه شود.
اینجا باهم نقش می‌سازیم
گلچهره زند هم كارش را از سال 1385 با برنامه «عصرانه» رادیو ورزش شروع كرده و در رادیو صبا، تهران و ایران‌صدا هم بازیگری و گویندگی كرده است.
او كه ایفاگر نقش شخصیت‌های «شیطونك»، «زن دلاور»، «گلی»، «دلارام»، «منشی» و «فرنوش» است، می‌گوید: برخی از این نقش‌ها مانند «شیطونك» را كه یك پسربچه بازیگوش است، خودم درست كردم و به آن هویت بخشیدم. نقش «گلی» را هم از خودم وام گرفتم.
این بازیگر رادیو درباره ارتباطش با مخاطبان عنوان می‌كند: وقتی این‌همه علاقه و اشتیاق شنوندگان برنامه را می‌بینم، خوشحال می‌شوم. ما از مردم انرژی می‌گیریم و سعی می‌كنیم در این 150 دقیقه واقعاً حالشان را عوض كنیم و لبخند به لب‌هایشان بیاوریم.
احترام به مخاطب با طنز محترم
نسرین زارع، از سال 1378 با بازیگری در رادیو نمایش كارش را شروع كرده و از ابتدای شكل گرفتن گروه آقای قدوسیان با برنامه «صبح جمعه با شما» همكاری می‌كند.
او كه چهار شخصیت «اشرف خانم»، «ركی بلاگر»، «خجسته»، و «فسقل پسر» را بازی می‌كند، می‌گوید: خود من از بچگی صبح‌های جمعه گوشم به رادیو بود و عاشق این برنامه بودم. اینجا همه بچه‌ها چند تیپ را می‌گویند و دوست دارند درددل مردم و آنچه را كه در دل جامعه اتفاق می‌افتد، به زبان طنز در برنامه بگویند تا مردم شاد باشند و با وجود این‌همه مشكلات بخندند.
این بازیگر رادیو درباره علاقه مردم به طنز بیان می‌كند: درحال‌حاضر، مردم در شبكه‌های اجتماعی انواع‌واقسام شوخی‌ها را می‌بینند؛ اما ما روی طنزی با محتوای سالم تأكید می‌كنیم. ما هم از مشكلات مردم حرف می‌زنیم؛ اما فرق ما با كسانی كه تولید محتوا می‌كنند، این است كه ما به مخاطب احترام می‌گذاریم و به‌صرف اینكه آن‌ها را بخندانیم، هر حرفی به زبان نمی‌آوریم.
بداهه‌نوازی برای خنده
مجتبی تیموری، از نوازندگان برنامه، از سال 1369 با «صبح جمعه با شما» همكاری می‌كند. او برای آیتم‌های مختلف و بین لطیفه‌ها با همراهی ایزد كاویانی، فرهاد حدادی، حسن مصطفی‌پور، افشین مقراضی، تورج پهلوانیان، علی زكریایی و محمدرضا مبشری، نوازنده‌های برنامه به‌شكل بداهه، موسیقی خلق و تنظیم می‌كند.
تیموری می‌گوید: سهم موسیقی در این برنامه بسیار مهم است و به برنامه جان می‌دهد. البته ما بیشتر از موسیقی محلی و فولكلور استفاده می‌كنیم. علاوه‌بر این، شعرها را همان لحظه با خواننده‌ها تمرین می‌كنیم و از خود بازیگران می‌خواهیم كه ترانه‌ها را بخوانند و همین به برنامه جذابیت می‌بخشد.
همراهی پیشكسوتان با جوانان مشتاق
كسری نیك‌آذر یك سال و نیم است كه به جمع بازیگران این برنامه پیوسته و اكنون با رادیو صبا و ورزش همكاری می‌كند. وی كه با نقش «كسری» در كله‌پزی «منصور خان» حضور دارد، در نقش «شمشیرخان» هم توانسته نظر مخاطبان را جلب كند. وی كه سال‌ها در دوبله انیمیشن نیز فعالیت كرده، حضور در این برنامه را به‌مثابه كلاس درس می‌داند و سعی می‌كند هر لحظه آن را به تجاربش بیفزاید.
مهسا گلزاری نیز كه یك سال و نیم است به این برنامه آمده، در نقش «عروس ننه گلی» ایفای نقش می‌كند. او این شخصیت را دوست دارد و تلاش می‌كند بازی‌هایش را با تجاربی كه از تئاتر آموخته، درآمیزد. ازاین‌رو، حضورش را در میان پیشكسوتان این جمع قدر می‌داند و به كمك و همراهی آنان برای موفقیت‌هایش اشاره می‌كند.