به گزارش روابط عمومی رادیو ایران، دكتر بابا مرادی، كارشناس ارشد انرژی و استاد دانشگاه، در گفتگویی اختصاصی تلفنی با برنامه رادیویی، نقد اساسی بر رویكردهای سنتی كاهش مصرف گاز وارد كرد و تأكید نمود كه فراخوان‌های عمومی بدون زیرساخت‌های نهادی، پایدار نیستند. وی از تحولات قانونی اخیر خبر داد و مدل‌های موفق جهانی را برای ایران تبیین كرد تا كشور از بحران پیك مصرف زمستانی رهایی یابد.

دكتر مرادی با اشاره به تكرار مكرر دعوت عمومی به صرفه‌جویی در سال‌های گذشته، توضیح داد: كاهش مصرف امر مطلوبی است، اما نكته كلیدی، نبود زیرساخت‌های مؤثر برای بهینه‌سازی انرژی در كشور ماست. در جهان، شركت‌های تخصصی بهینه‌ساز مصرف انرژی یا به فارسی 'شركت‌های بهینه‌ساز' این خلأ را پر می‌كنند. این شركت‌ها پیش از هرگونه كاهش مصرف، مدل كسب‌وكار سودآور خود را تضمین كرده و در بخش‌های خانگی و صنعتی فعال می‌شوند.

وی عملكرد عملی این شركت‌ها را با جزئیات تشریح كرد: شركت‌های بهینه‌ساز با اصلاحات فنی مانند تعویض بخاری‌های فرسوده، نصب پنجره‌های دوجداره در و پنجره‌های عایق، بهینه‌سازی سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی، مصرف را كاهش می‌دهند. صرفه‌جویی از طریق كنتورهای مشترك یا مركزی مانند كنتورهای منطقه‌ای دقیقاً اندازه‌گیری می‌شود. معادل این كاهش مصرف به صورت پرداخت هزینه صرفه‌جویی‌شده گاز یا برق مستقیماً به شركت پرداخت می‌گردد. دكتر مرادی این مدل را پرداخت بر اساس عملكرد واقعی نامید و افزود: سود شركت‌ها از صرفه‌جویی استخراج می‌شود، نه از بودجه دولتی.

كارشناس انرژی از پیشرفت‌های ایران ابراز خرسندی كرد: از پارسال، آیین‌نامه شركت‌های بهینه‌ساز در هیئت دولت تصویب شد. فرآیندهای اجرایی در شركت ملی گاز و وزارت نفت در حال طی است و پیش‌بینی می‌شود زمستان امسال، قراردادها و آیین‌نامه‌های عملیاتی نهایی گردد. وی هشدار داد: برای مقابله با پیك مصرف زمستان، همت ویژه متولیان لازم است تا به زودی شركت‌های بهینه‌ساز در سطح ملی فعال شوند. این شركت‌ها می‌توانند میلیاردها مترمكعب گاز صرفه‌جویی كنند.

در ادامه، دكتر مرادی به مدل مكمل جهانی برای تولید انرژی پرداخت: در مقابل شركت‌های بهینه‌ساز كه بر صرفه‌جویی تمركز دارند، نهادهای تجمیع‌كننده تولید پراكنده را به بازار می‌برند. نصب پنل خورشیدی روی سقف خانه‌ها، بدون حمایت نهادی، اقتصادی نیست و مردم داوطلبانه اقدام نمی‌كنند. وی توضیح داد: این نهادها پنل‌های كوچك خانگی را تجمیع كرده و برق تولیدی را در بورس انرژی در بخش 'تابلوی سبز' می‌فروشند. در ایران، این تابلو آماده است و آیین‌نامه‌های مربوطه در حال تدوین نهایی است.

دكتر بابا مرادی بر ضرورت تسریع تشكیل این نهادها تأكید ورزید: بدون نهادهای تجمیع‌كننده، پتانسیل عظیم پنل‌های خورشیدی خانگی هدر می‌رود. خانوارها تولیدكننده می‌شوند، برق پاك به شبكه تزریق شده و درآمد مستقیم كسب می‌كنند. شركت‌های بهینه‌ساز برای صرفه‌جویی و نهادهای تجمیع‌كننده برای تولید، دو بال پرواز صنعت انرژی ایران هستند. وی مدل را با مثال جهانی تطبیق داد: در اروپا و آمریكا، این نهادها مصرف فسیلی را 20-30 درصد كاهش داده و تولید تجدیدپذیر را چند برابر كرده‌اند.

دكتر مرادی از مردم خواست صرفه‌جویی شخصی را با انتظار از تحولات نهادی تركیب كنند: فراخوان‌های عمومی مقدماتی است؛ شركت‌های بهینه‌ساز پایداری می‌آورند. وی پیش‌بینی كرد: با اجرای آیین‌نامه‌ها، زمستان پیش رو نقطه عطفی در مدیریت انرژی خواهد بود.

فعالیت شركت‌های بهینه‌ساز نه تنها بحران گاز را مهار می‌كند، بلكه فرصت‌های شغلی و سودآوری برای بخش خصوصی ایجاد می‌نماید. همزمان، تابلوی سبز بورس انرژی، خانوارها را به تولیدكنندگان سبز تبدیل كرده و وابستگی به واردات سوخت را كاهش می‌دهد. رادیو ایران با پوشش كارشناسی، مردم را برای مشاركت آگاهانه در بهینه‌سازی ملی آماده می‌سازد و از مسئولان درخواست تسریع اجرای مصوبات را دارد.