در برنامه ایران امروز رادیو ایران، حسن بوشهریان، مدرس دانشگاه و پژوهشگر حوزه فضا، از پرتاب موفقیتآمیز سه ماهواره جدید در مدار نزدیك زمین خبر داد. این دستاورد برجسته، جمهوری اسلامی ایران را به عنوان یكی از 10 كشور دارای چرخه كامل فناوری فضایی در جهان تثبیت كرد و نویدبخش بهرهمندی گسترده مردم از مزایای ناوبری، سنجش از دور و ارتباطات پیشرفته است.
به گزارش روابط عمومی رادیو ایران،در برنامه ایران امروز از رادیو ایران حسن بوشهریان، مدرس دانشگاه و پژوهشگر عرصه فضا، به تشریح دستاوردهای اخیر صنعت فضایی كشور پرداخت. این برنامه بر پرتاب همزمان سه ماهواره جدید تمركز داشت كه گامی بلند در اثبات و تثبیت فناوری فضایی جمهوری اسلامی ایران به شمار میرود. بوشهریان تأكید كرد كه این پیشرفتها، زمینهساز بهرهمندی فراوان همه اقشار جامعه از مزایای فناوری فضایی در آینده خواهد بود.
حسن بوشهریان با اشاره به جایگاه ویژه عرصه فضا در تاریخ تمدن بشری، اظهار داشت: عرصه فضا همیشه و دیرباز در تاریخ زندگی بشر، جزو بخشهایی بوده كه بشر به آن چشم داشته و به دنبال استفاده از منافع و امكانات بالقوهای است كه خداوند متعال در اقطار آفاق و انفس آفریده است. با دست یافتن به این امكانات، زندگی بشر میتواند بهتر و راحتتر شود. وی افزود كه كشور ما نیز سالها در این عرصه فعال بوده و با پرورش دانشمندانی كه جمیع علوم را در بر میگیرد، پیشرفتهای چشمگیری داشته است.
بوشهریان دانش فضا را به عنوان علمی توصیف كرد كه تمامی علوم را در حوزههای فنی و مهندسی، علوم تجربی و حتی پارهای از علوم انسانی در بر میگیرد. وی گفت: دانش فضا دانشی است كه تمامی علوم را در حوزه علوم فنی و مهندسی و حتی علوم تجربی و در پارهای نقاط حتی علوم انسانی را در بر میگیرد. این دانش گسترده در مرزهای دانش است و ترویج فناوریهایی كه در آن دست مییابد، در زندگی بشر و راحتی و رفاه و آسایش آن میتواند خیلی كمك كند.
جمهوری اسلامی ایران به عنوان یكی از ده كشور دارای چرخه كامل فناوری فضایی در جهان شناخته میشود كه شامل ساخت ماهوارهها، پرتاب، هدایت و ناوبری آنهاست. بوشهریان با اشاره به منافع بیشمار این حوزه، توضیح داد: علتی كه به این حوزه رجوع كرده، منافع بیشماری است كه چه به لحاظ زندگی عادی، چه به لحاظ اقتصادی و چه به اشكال مختلف زندگی ایرانیان عزیز و مردم را میتواند تحتالشعاع قرار دهد و به شكل مثبت كند. وی مثالهایی عملی از كاربردهای روزمره این فناوری آورد و گفت: اگر در تاكسیهای اینترنتی هستیم، در ترددهای خودمان مسیریابیهایمان، این سامانه موقعیتیابی جهانی كه همه این واژه را شنیدهاند، از طریق ماهوارههاست.بعد از بخش ناوبری، هواپیماهایمان، كشتیهایمان در دریاها، آنها برای جهتیابی، برای دانستن شرایط فضایی و دهها و دهها كاربرد دیگر.
وی به نقش اسناد بالادستی در پیشبرد این اهداف اشاره كرد و خاطرنشان ساخت كه جمهوری اسلامی ایران هم با توجه به این مقوله و با تعریف و نوشتن اسناد بالادستی كه در شورای عالی انقلاب فرهنگی و در دولت و مجلس به آن بها داده شد و در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات كه منجر به تأسیس سازمان فضایی ایران در بیش از دو دهه قبل شد، به این نتیجه رسید كه با تمركز تمامی بخشهای این حوزه بتواند در این راه گامهای بلندیبرای رفاه بیشترمردم بردارد.
بوشهریان در ادامه به انواع مدارهای مداری ماهوارهها پرداخت و توضیح داد: به طور كلی سه مدار داریم: مدارهایی كه نزدیك به زمین هستند تا پونصد كیلومتر، مدارهایی كه به مدار متوسط زمین گفته میشود مدارهایی كه كمی دورتر هستند تا یك هزار و سه هزار كیلومتر كه به قول معروف آنها مدار متوسط زمین هستند، و مدارهایی كه شش هزار كیلومتر نسبت به كره زمین فاصله دارند كه به آنها مدار زمینثابت میگویند. وی مدارهای زمینثابت را مدارهای زمینهمگام توصیف كرد و افزود: از آخر و اول بگویم، مدارهایی كه تلویزیونی و مخابراتی هستند، اینها معمولاً به آنها زمینهمگام میگویند یعنی با حركت زمین ماهواره كماكان روبهروی زمین میماند و در واقع آن همیشه روبهروی كره زمین است. از حركت آن با حركت كره زمین یكسان است و ماهوارههای مخابراتی و در واقع رادیو تلویزیونی آنجا قرار دارند كه همواره به خاطر اینكه قطع نشود سیگنالها، در واقع همواره باید روی زمین باشد.
در مورد ماهوارههای مدار نزدیك زمین، بوشهریان اظهار داشت: ماهوارههایی كه نزدیكتر به زمین هستند، مدار نزدیك زمین یا ماهوارههای سنجشی هستند. آنها در واقع خورشیدهمگام هستند به این معنا كه همینطور كه خورشید طلوع دارد، آنها گردش میكنند. اینها با به دور كره زمین میچرخند و در شبانهروز چندین میتوانیم آنها را ببینیم و در دید ما قرار بگیرند. آنها عموماً ماهوارههای سنجش از دور و ماهوارههای راداری در این مدار قرار میگیرند كه از آنها میتوان بهرهبرداری كرد.
وی با افتخار به دستاوردهای ایران اشاره كرد و گفت: به لطف خدا و با همت و تلاش و پشتكار دانشمندانمان در حدود دو دهه گذشته توانسته كه خودش را به مدار نزدیك زمین یا مدارهای سنجش از دور برساند و گامهای بسیار بلند و فاخری بردارد و ماهوارههای متعددی را در این مدارها قرار دهد و از آنها بهرهبرداری كند. كماكان همین ماهوارههایی هم كه امروز پرتاب میشود هر سه در مدار نزدیك زمین قرار میگیرند.
بوشهریان از برنامههای آینده خبر داد و افزود حركات آینده دانشمندان ما و به عنوان تلاش آنها برای رسیدن به ماهواره زمینثابت است. وی تأكید كرد كه تنها ده كشور در جهان چرخه كامل پرتاب را دارا هستند و ایران جزو این كشورها است.
در خصوص اطلاعات ارسالی از مدارهای مداری، بوشهریان توضیح داد: مدارهایی هستند كه همینطور كه گفته شد، ماهوارههایی هستند در آن مدار كه هرگز در واقع ارتباطشان با زمین قطع نمیشود و پیوسته است. به این معنا كه طلوع غروب ندارند، چرا كه میخواهند سیگنالهای تصویری یا مخابراتی را اثبات كنند و ما نباید این سیگنالها قطع شود، پس آنها همواره بودهاند. معمولاً طول عمر بالاتری دارند، بین ده پونزده سال طول عمرشان است. ولی ماهوارههای مدار نزدیك زمین كلاً عمر كمتری دارند، بنا به جنس و ساختشان، بین یك تا سه سال عمر ماهوارهشان است. در واقع عمر آنها عمر مفید آن ماهوارههاست.
این برنامه رادیویی بر ظرفیتهای بالای كشور در دستیابی به فناوریهای پیشرفته فضایی تأكید ورزید. پرتاب سه ماهواره جدید در مدار نزدیك زمین، گواهی بر پیشرفتهای مداوم ایران در این عرصه است و چشمانداز روشنی برای كاربردهای متنوع در ناوبری، سنجش از دور، كشاورزی، حملونقل و ارتباطات پیش روی ملت ایران قرار میدهد.